Chcesz kupić nieruchomość, ale brakuje Ci środków? Oto jak działa hipoteka
Zakup nieruchomości to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. Dla wielu osób oznacza spełnienie marzeń o własnym mieszkaniu lub domu. Niestety, zakup nieruchomości to duży wydatek, a większość ludzi nie dysponuje wystarczającą ilością gotówki, aby sfinansować go samodzielnie. W takiej sytuacji najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest kredyt hipoteczny, który pozwala na uzyskanie środków na zakup nieruchomości. W zamian za udzielenie kredytu bank wymaga jednak odpowiedniego zabezpieczenia – najczęściej w postaci hipoteki.
Czym jest hipoteka i jak działa?
Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe, które stanowi zabezpieczenie dla wierzyciela hipotecznego, czyli banku lub innej instytucji finansowej udzielającej kredytu. Oznacza to, że jeśli kredytobiorca przestanie spłacać swoje zobowiązanie, wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką. W praktyce oznacza to, że bank ma prawo sprzedać nieruchomość i uzyskane środki przeznaczyć na spłatę zadłużenia.
Aby hipoteka była skuteczna, musi zostać wpisana do księgi wieczystej nieruchomości. Samo zawarcie umowy kredytowej nie wystarczy – właściciel nieruchomości musi złożyć oświadczenie o ustanowieniu hipoteki w formie aktu notarialnego, a następnie wniosek do sądu wieczystoksięgowego o jej wpisanie.
Rodzaje hipoteki – co warto wiedzieć?
- Hipoteka umowna
To najczęściej stosowana forma zabezpieczenia kredytu hipotecznego. Jest ustanawiana na podstawie umowy między kredytobiorcą a bankiem. Dopiero po wpisie do księgi wieczystej staje się ona skuteczna. Jest dobrowolnym zabezpieczeniem zobowiązania, co oznacza, że właściciel nieruchomości wyraża na nią zgodę.
- Hipoteka przymusowa
W przeciwieństwie do hipoteki umownej, hipoteka przymusowa nie wymaga zgody właściciela nieruchomości. Może zostać nałożona na mocy orzeczenia sądu lub decyzji administracyjnej, jeśli właściciel nieruchomości ma niespłacone zobowiązania. Przykładem jest sytuacja, gdy firma budowlana dochodzi swoich należności wobec dłużnika, który nie uregulował płatności za wykonaną usługę.
- Hipoteka odwrócona – co to takiego?
Hipoteka odwrócona to rozwiązanie skierowane głównie do seniorów, którzy posiadają nieruchomość, ale brakuje im środków na codzienne wydatki. W ramach tego mechanizmu bank wypłaca właścicielowi nieruchomości określoną kwotę (jednorazowo lub w ratach), a po jego śmierci przejmuje nieruchomość. Jest to alternatywa dla kredytów konsumpcyjnych i może być interesującą opcją dla osób, które nie mają spadkobierców i chcą zapewnić sobie dodatkowy dochód na emeryturze.
Hipoteka a księga wieczysta – jak wygląda procedura wpisu?
Kto dokonuje wpisu hipoteki?
Wpisu do księgi wieczystej dokonuje sąd wieczystoksięgowy. Wniosek może złożyć:
- właściciel nieruchomości,
- wierzyciel hipoteczny (np. bank),
- notariusz działający w imieniu klienta.
Gdzie złożyć wniosek?
Wniosek składa się w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć oświadczenie właściciela nieruchomości oraz dowód wniesienia opłaty sądowej (200 zł).
Sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką – czy to możliwe?
Tak, sprzedaż nieruchomości z hipoteką jest możliwa, ale wymaga odpowiedniego przygotowania. Kluczowe jest poinformowanie kupującego o wpisanej hipotece oraz uzgodnienie sposobu jej spłaty. Istnieją dwa sposoby przeprowadzenia takiej transakcji:
- Spłata kredytu przed sprzedażą– właściciel reguluje zobowiązanie wobec banku, a po uzyskaniu zaświadczenia o wykreśleniu hipoteki sprzedaje nieruchomość.
- Przejęcie kredytu przez kupującego– kupujący decyduje się na przejęcie kredytu hipotecznego i staje się nowym dłużnikiem banku.
Konsekwencje zaprzestania spłaty kredytu hipotecznego
Jeśli kredytobiorca przestanie regulować swoje zobowiązania, bank ma prawo rozpocząć procedurę windykacyjną. Po kilku miesiącach od zaprzestania spłaty kredytu hipotecznego, bank może wypowiedzieć umowę i skierować sprawę do sądu.
Sąd może wydać postanowienie o wszczęciu egzekucji komorniczej, która obejmuje sprzedaż nieruchomości na drodze licytacji. Środki uzyskane ze sprzedaży są przeznaczane na pokrycie zadłużenia.
Czy można usunąć hipotekę z księgi wieczystej?
Tak, ale wymaga to spełnienia określonych warunków. Hipoteka jest wykreślana, gdy:
- kredyt został spłacony w całości,
- wierzyciel hipoteczny wyrazi zgodę na jej wykreślenie,
- sąd wyda orzeczenie o wykreśleniu hipoteki (np. w przypadku jej bezzasadnego wpisu).
Aby usunąć hipotekę, właściciel nieruchomości musi złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego oraz dołączyć dokument potwierdzający spłatę kredytu.
Podsumowanie – co warto zapamiętać?
Hipoteka to kluczowy mechanizm pozwalający na zakup nieruchomości na kredyt. Dzięki niej banki mogą bezpiecznie udzielać finansowania, a kredytobiorcy mają możliwość spełnienia marzeń o własnym mieszkaniu.
Pamiętaj jednak, że hipoteka to zobowiązanie, które wiąże się z określonymi konsekwencjami. Warto dokładnie zapoznać się z warunkami kredytu oraz sprawdzić wpisy w księdze wieczystej, aby upewnić się, czy dana nieruchomość nie jest już obciążona hipoteką.
Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z doradcą finansowym lub notariuszem, który pomoże Ci podjąć najlepszą decyzję i dopilnuje, aby wszystkie formalności były załatwione zgodnie z obowiązującym prawem.

Paweł Pietras ekspert kredytowy, tel. 501132605 – zadzwoń teraz!
Sprawdź również inne nasze artykuły:
Do ilu banków złożyć wniosek o kredyt hipoteczny?
Fundusz wsparcia kredytobiorców – kto skorzysta?
Całkowity koszt kredytu hipotecznego – jak obliczyć?
Jeśli potrzebujesz wsparcia w uzyskaniu kredytu, skontaktuj się ze sprawdzonym specjalistą – ekspert kredytowy w Poznaniu Paweł Pietras doradzi Ci najlepsze rozwiązanie.